محلات قدیمی شهر سمیرم
۱-محله قلعه:
این محله در شمال شهر سمیرم و در مدخل ورودی شهر واقع شده و همانطور که از نامش پیداست این محله در گذشته به صورت قلعه بوده و جمعیت اولیه شهر در این محل ساکن بوده عوامل اصلی اینکه این محله در این ارتفاع و در دامنه پر شیب کوه سیاه ساخته شده حالت دفاعی در برابر راهزنان و غارتگران بوده،محله قلعه در ارتفاع۷۰۰متری از جلگه و دشت و محله های دیگر بنا شده است،ساختمانهای این محل در دو طرف خیابان ورودی شهر برروی هم قرار گرفته بصورتی که پشت بام خانه یکی حیاط خانه دیگری است چشمه خوانسار از وسط این محله عبور میکند این محله از سمت شمال و شرق و غرب به کوه سیاه و بهرز و از سمت جنوب به پارک تقرچه منتهی می شود،امام زاده سلطان ابراهیم در سمت جنوب غربی این محله واقع شده است با افزایش جمعیت و مشکلات فضائی توسعه محله به سمت پایین تر کشیده شده است.
۲-محله خواجگان:
این محله در جنوب غربی محله قلعه و جنوب کوه شیدان و بهرز واقع و محل سکونت حاکمان و مدیران شهر بوده،امکان توسعه در محل زیاد و عمده خدمات شهر در این محله متمرکز گردیده است محدوده این محله از سمت جنوب به جاده بهبهان و محله دلگر از غرب به کوه پشمکان و از سمت شرق به محله جنگل محدود می شود.
۳-محله جنگل:
این محله در شرق محله خواجگان ،جنوب محله قلعه واقع سده است وتقریباً همزمان بامحله خواجگان ایجاد گردیده ولی بدلیل محدودت نسبت به محله خواجگان از امکانات خدماتی کمتری برخوردار شده است.وجه تسمیه این محله با این نام به این دلیل است که جنوب این محله بیشه زار و درختان جنگلی زیادی بوده و به محله جنگل معروف شده است.محدوده این محله در اطراف حمام و مسجد خانعلی و شمال و جنوب بلوار تاحدود پارک جنگلی می باشد.
۴-محله دلگرا:
این محله در قسمت جنوب شهر واقع و نسبت به سایر محلات کمتر توسعه گرفته ولی از انسجام بیشتری برخوردار می باشد.وجه تسمیه این محل به این نام این است که چون درگذشته بیشتر مردم این محل به درودگری مشغول بوده اند نام این محل از شغل آنها گرفته شده ساکنین این محله را مهاجرین کوچ نشین تشکیل می دهند و به شغل کشاورزی ،دامپروری و باغداری مشغولند،پیدایش و تکامل این محله به صورت متصل،به قسمت ساخته شده شهر و همجوار با آنها می باشد.
۵-محله دهان:
این محله در جنوب شرقی شهر سمیرم واقع شده و در امتداد خیابان قدس توسعه یافته است نام این محله تنگه ای به همین نام در این محل گرفته شده در این محله امکان توسعه وجود دارد و علاوه بر آن این محله بر سر راه روستاهای جنوب شرقی و همچنین منطقه آبشار قرار گرفته است شغل بیشتر اهالی این محله کشاورزی و باغداری می باشد.
۶-محله کوشک:
این محله در شرق محله جنگل و در شمال محله دهان واقع شده است این محله تحت تاثیر توپوگرافی امکان توسعه در آن محدود و به همین دلیل نیز توسعه خدماتی در آن کمتر انجام شده است،اهالی این محله بیشتر به کار تجارت،خرید و فروش،کشاورزی و عده ای در پست های دولتی مشغولند.
۷-محله ماندگار:
محله ماندگار محله کوچکی است که در جنوب شرقی و در مجاورت خیابان شیخ کلینی قرار گرفته وجه تسمیه این محل را گویا از نام شخصی به نام علی ماندگار گرفته شده است که از کازرون به سمیرم مهاجرت کرده و به نام علی ماندگار معروف است.
توسعه شهر عمدتاً از دهه پنجاه به بعد رشد شتابانتری را نشان می دهد رشد و توسعه منطقی در جنوب محله قلعه گسترش یافته و این گسترش نتیجه رشد جمعیت از یک سو و امنیت بیشتر از سوی دیگر امکان گسترش را در جنوب محله قلعه ایجاد نموده است آنچه که امروزه به صورت روشن،کامل و مشخص دیده می شود و توسعه ناموزون در گسترش کلی شهر است از جمله توسعه هایی در غرب محله خواجگان و همچنین در قسمت محله دهان بسمت آبشار صورت گرفته است.
صرف نظر از قسمت غربی محله خواجگان و شرق محله دهان که بدون توجه به رشد منطقی شهر صورت گرفته،توسعه شهر بصورت شعاعی در جنوب محله قلعه گسترش یافته است .اگر چه شهر به هفت محله تقسیم شده و هرکدام از محلات نیز به نوبه خود از ویژگی های فرهنگی خاصی بر خوردار می باشند ولی واقعیت شهر سمیرم بیشتر شهری با یک مرکزیت و راسته هایی را که خدمات و نیازهای روزمره هفتگی در کنار آنها شکل گرفته یعنی خیابانهای موجود به نمایش می گذارد.بیشتر محلات بیانگر کوی و برزن هایی هستند که گروههای مختلف فامیلی در کنار گذرهای آنها ساکن شده و بیشتر ارتباط فامیلی خویش را حفظ نموده اند ولی یک ساختار منسجم محله ای با ویژگی های مرکز محله در بین آنها کمتر به چشم میخورد در واقع ساختار سازمان شهری سمیرم ساختار سازمان شهری سنتی را به نمایش نمی گذارد بلکه بیشتر نتیجه فرهنگ عشایری و یکجانشینی می باشد که ساکنین علاوه بر تامین نیازهای روزانه و یا هفتگی خویش نیازها عشایری را نیز تامین می کند و از سوی دیگر تولیدات عشایری را نیز معاوضه می کنند که این در مرکز محله امکانپذیر نمی باشد بلکه بیشتر در مسیرها و گذرهای اصلی امکان پذیر شده است.به همین دلیل نیز تفاوت عده ای از نظر ارائه خدمات در این مسیرها مشاهده می گردد
